Sosyalist gerçekçilik – yükseliş ve düşüş başlığıyla yazacağımı daha önce belirtmiştim. Kabataslak bir plan yaptım. Buna göre:
Önce sosyalist gerçekçilik nedir ve eleştirel gerçekçilikten farkı nedir sorusunu açıklayacağım. Bu önemlidir çünkü çok kişi sosyalist gerçekçiliği savunuyor ama ne olduğunu bilmiyor.
Bu anlayışın SSCB’de başlangıcı nasıldır?
Sosyalist gerçekçilik kısa tanımıyla sosyalist toplumun kuruluşu yolunda kitleyi eğitmeyi amaçlar. Bunun sadece edebiyat bölümü üzerinde duracağım. Sosyalist ülkelerde bunun anlamı parti politikasının açıklanması ve edebiyat kahramanları aracılığıyla övülmesidir.
Sosyalist gerçekçiliğin başlıca özellikleri nelerdir? mesela olumlu kahramanlar…
Bu akım farklı ülkelerde farklı gelişme aşamalarından geçmiştir. Temel özellikle aynıdır ve her ülkeye göre farklılıkları incelemek gereksizdir.
Demokratik Almanya Cumhuriyeti’nde sosyalist gerçekçiliğin gelişmesini, parti politikasıyla birlikte yaşadığı değişimleri ve zayıflamasını anlatacağım. DAC sosyalist ülkeler arasında hem üretici güçleri en fazla gelişmiş ve hem de kültür düzeyi en yüksek olan ülkedir. Bu nedenle sosyalist gerçekçiliğin DAC’de incelenmesi önemlidir.
Ek olarak DAC’nin iki tanınmış yazarını, Christa Wolf ve Anna Seghers’i edebiyat çizgileriyle sınırlı kalarak inceleyeceğim. Burada sosyalist gerçekçilikle başlayan ve giderek ondan ayrılan Wolf özellikle önemlidir. Ölümünden önce Nobel adayları arasında bulunuyordu.
Kitapta Küba Yazarlar Birliği ikinci başkanıyla 1993’te Havana’da yaptığım söyleşiyi de tekrar yayınlarım. Sosyalist gerçekçiliği hiçbir zaman kabul etmediklerini anlatmıştı.
Ne zaman biter derseniz, bağlayıcı tarih vermeden Mayıs diyeyim…
