Bu yıl Türkiye Devriminin Acil Sorunları’nın yayınlanmasının 50. yılı münasebetiyle 50 Yıl Sonra TDAS’ı yazmayı planladığımı önceki yazılarda belirtmiştim. Yeniyi anlatırken geçmişe referans vermek gerektiğinden eski teorileri de okumaya başladım. Bildiğini okumak sıkıcı oluyor tabii ama gereklidir. Konuyla ilgili yazılmış birkaç diploma tezi (Almanca) buldum ve bu iyi oldu. Toplu olarak eski teoriler bulunuyor. Kautsky, Buharin, Parvus, Hobson, Hilferding, Lenin, Luxemburg gibi…
Bildiklerimin tekrarı ama olsun.
Mesela Hilferding’in zamanın Almanya örneğini genelleştirmesi nedeniyle banka sermayesiyle sanayi sermayesinin birlikteliğinde -finans kapital- banka sermayesine fazla önem verdiği, sanayinin daha güçlü olduğu İngiltere’de banka sermayesinin daha az ağırlığının bulunduğu önemli bir eleştiridir. Bu nedenle finans kapital yerine tekelci sermaye denilmesi daha uygun bulunuyor.
Bir başka önemli eleştiri konusu ise kapitalist emperyalizmin ekonomi düzeyinde incelenmesinin eksikliğidir. Devletin dönüşümünün incelenmesi analize katılmak zorundadır. Lenin’in emperyalizm tahlili özellikle bu nedenle eleştirilir.
Mesela Almanya’nın sıçramalı bir gelişmeyle İngiltere’ye yetişmesi yoğun devlet desteğiyle gerçekleşmiştir.
Marksistlerin 1920’li yılların ortalarında fark ettikleri tekelci devlet kapitalizmi aslında daha öncedir.
Şimdi sırada yıllar önce okuduğum başka bir kitabın yeniden okunması var: David Harvey’in Yeni Emperyalizm kitabı (Almanca).
Yanlış hatırlamıyorsam Türkçede de çıkmıştı ama tam çeviri midir, bilemiyorum.
